دریافت نسخهی پی.دی.اف. کتاب
صداهایی از زمین ناممکن
گفتگوها و گزارشهایی از سرزمین بومیان مکزیک
کار مشترک پریسا نصرآبادی، پردیس رحمانفرد، گلناز خواجوی، فرامرزخوشکلام، بهرام قدیمی
پیشگفتار پراکسیس
کتابی که پیش رو دارید، مجموعهای از گفتگوها و گزارشی فشرده از سرزمین بومیان مکزیک و شرحی از مبارزات جاری و مقاومتی است که از بیست و دو سال پیش تا کنون در مناطقی از مکزیک زاده شده و بالیده است. در این میان، بیتردید جنبش زاپاتیستی نه فقط در بطن نبرد ستمدیدگان بومی و جنبشهای مبارزاتی فرودستان در سرتاسر مکزیک نقش محوری داشته، بلکه در سرتاسر امریکای لاتین الهامبخش مقاومت و اشکال مختلفی از تلاش جمعی در ایستادن مقابل استعمار و استثمار، و نیز در جهت تعیین سرنوشت و ادارهی زیست اجتماعی-سیاسی به دست خودِ ستمدیدگان بوده است. نام زاپاتیستها در کنار دیگر جریانات رزمندهی چپ قارّهی امریکا از آن رو درخشندگی مضاعفی دارد که همزمان در سطوح و عرصههای متعددی مبارزه را به مثابهی ارادهای جمعی متبلور کرده است، و در این راه شیوههای مختلفی از مبارزهی مسلحانه تا کار اجتماعی و نیز کارزارهای سیاسی و نیز ابزارهای گوناگونی که موجود بوده و یا ساخته شده را برای نبرد به خدمت گرفته است.
آنان توانستهاند از یک سو شکاف سهمگینی در قدرت دولتی متمرکز ایجاد کنند و علیه دولت مستعمره و استبدادی مکزیک اعلان جنگ کنند، و از سوی دیگر جداسازی نژادی و نابرابری و تبعیض دهشتناکی را به چالش بکشند که شهروندان جامعه مکزیک را به وضوح درجهبندی کرده است. آنان همچنین همبستگی میان گروههای گونهگون فرودستان را به ضرورت و اصلی تخطیناپذیر در گفتار و عمل اجتماعی-سیاسی خود بدل کردهاند، و بدین ترتیب رنگین کمانی از مبارزات و مقاومتها شامل جنبشهای بومیان، کارگران، دانشجویان، زنان، دهقانان، معلمان، منادیان دادخواهی و … را در پیوندی معنادار با یکدیگر قرار داده اند.
مانند هر نقطه دیگری از جهان، مبارزات مردمان ستمدیده در مکزیک نیز فراز و فرود های بسیاری را متحمل شده است، و جنبش زاپاتیستی نیز، مانند هر جنبش مبارزاتی دیگر، روندی مستمر از بالا و پایین ها و از بنبستها تا راههایی که گشوده میشود را پیموده و همچنان ادامه داده است. این گفتگوها که به ویژه با توجه به فضای اجتماعی و شرایط سیاسی اخیر مکزیک و وقوع تغییراتی در توازن قوای سیاسی و نیروهای سهم بر حاکمیت انجام شده، بازنمای پویایی جنبش زاپاتیستی و چارهجویی آنان برای فرارفتن از بن بستها و در انداختن طرحی نو برای مداخلهگری و تجلیبخشیدن به ارادهی فرودستان آن جامعه است. انتخابات ریاست جمهوری سال جاری در مکزیک و ابتکار عملی که کنگرهی ملی بومیان در همراهی با زاپاتیستها برای مواجهه با این رویداد در دستور کار قرار دادهاند، حاکی از خوانش ویژهی زاپاتیستها از استراتژی و تاکتیکهای سیاسی و اجتماعی یک جریان ریشهدار و پوینده است.
ما نیز با این درک همراهیم که ستمدیدگان نقاط مختلف جهان به سبب تفاوتهای جغرافیایی، پیشزمینههای تاریخی و تمایزات مادی که هستی اجتماعی آنان را متعین کرده است، احتمالاً بسیاری از تجربیاتشان در مواجهه با انواع ستم منحصربهفرد و تکین است. اما همچنین به این اصل باور داریم که ستمدیدگان نقاط مختلف جهان در اصل ستمدیدگی و ساختارهایی که ستم را بازتولید میکنند، و نیز در شکل و محتوای مقاومتها و مبارزاتشان علیه انواع ستم همانندیهای قابلتوجهی دارند. از این رو، امید داریم که مجموعه متون حاضر در این کتاب، که حاصل گفتگوهای مستقیم و کنار رفتن واسطهها بوده، نه فقط میان تجربیات زیسته و نبردهای ستمدیدگان در دو جغرافیای سیاسی مختلف پل همبستگی برقرار کند، بلکه از منظر گشودن آینده و قدم برداشتن به سوی چشماندازی مشترک، عاری از استعمار و استثمار، بتواند مفید و الهامبخش باشد.
پراکسیس
فوریه ۲۰۱۸ / اسفند ۱۳۹۶