دسته: تئوری

دریافت مقاله به صورت کتابچه‌ی PDF توضیح پراکسیس: مقاله‌ی پیش‌رو به لحاظ خاستگاه اولیه‌‌اش در امتداد بحث قلمی نویسنده (نوید قیداری) و علی عباس‌بیگی است، که چندی پیش حول وضعیت سرمایه‌داری در ایران درگرفت و در وبسایت «تز یازدهم» منتشر شد. متن حاضر می‌کوشد از آن بحث مشخص فراتر برود و در عین حال هسته‌ی اساسی آن بحث را پی بگیرد. مولف در این مقاله، به نقد یک درک رایج در تحلیل مناسبات سرمایه‌دارانه‌ی ایران، که از قضا در چارچوب اندیشه‌ی چپ عرضه می‌شود، می‌پردازد. در این راستا، وی مبانی تحلیلی درک یوسف اباذری از پیش‌روی مناسبات نئولیبرالی در ایران،‌ که در رساله‌ای به نام «بنیادگرایی بازار» (در نشریه‌ی مهرنامه) منتشر شده است را مورد بررسی انتقادی قرار می‌دهد. مولف بر آن است که چنین نقدی از این رو اهمیت ادامه‌ مطلب …

دریافت نسخه‌ی PDF مصاحبه‌گر: پیِر ویانسون پونته منبع: لوموند، ژوئن 1969 ترجمه به فارسی از متن انگلیسی: احسان پورخیری یادداشت مترجم: ترجمه‌ی گفته‌های هربرت مارکوزه، این اندیشمند انقلابی، پس از 45 سال به بهانه‌ای نیاز دارد. آنچه که در این مصاحبه‌ی کوتاه بیش از هر چیز دیگر جالب می‌نماید، لحن سخن گفتن مارکوزه است؛ ترکیبی از ناامیدی و شور، تحلیل و نفرت از وضع موجود، اندیشیدن به و آرزو کردنِ جهانی «دیگر». لحن، و سبک نوشتاری مارکوزه (همچون برخی از دیگر چهره‌های مکتب فرانکفورت) به ما می­‌آموزد که حتی شیوه­‌ی نوشتن و سخن گفتن‌مان بیرون از سلطه‌­ی نظم موجود نیست و برای بیرون ماندن از این دایره باید به «سیاست نوشتار» و «سیاست گفتار» روی آوریم. مارکوزه در این مصاحبه، که ظاهراً تنها به اندک‌­زمانی پس از «شکست» جنبش دانشجویی ادامه‌ مطلب …

 * این متن پیش‌تر به عنوان مقدمه‌ی مولف در کتاب «روشنفکران و پروژه‌های (ضد)هژمونیک» به قلم فروغ اسدپور، منتشر شده بود.  دریافت نسخه‌ی پی.دی.اف. کتاب «روشنفکران و پروژه‌های (ضد)هژمونیک» تا به کسالت زرد تابستان پناه آريم دل شکسته به ترک کوه گفتيم چند روز پيش از اين‌که از من خواسته شود که مقدمه‌اي بر مجموعه مقالات «روشنفکران و پروژه‌هاي ضدهژمونيک» بنويسم تا به شکل کتابچه‌اي در فضاي اينترنتي بازنشر يابد، به نحوي اتفاقي فيلم ماليخوليا اثر کارگردان بزرگ دانمارکي لارس فون‌تريا را از تلويزيون ديده بودم. از آن‌جا که اين فيلم مرا به خود مشغول داشته بود، هنگام تهيه‌ي اين مقدمه با گشاده‌دستي به ذهنم مجال دادم تا از برداشت‌ها و (بيش)تفسيرهاي خود از اين فيلم در فرايند نوشتن بهره بگيرد. نتيجه‌ي کار متني است که در پيش رو داريد. کساني ادامه‌ مطلب …

دریافت نسخه‌ی PDF کتاب در ضرورت بازخوانی این دفتر شاید این دریافت تجربی برای شما نیز آشنا باشد که معمولاً خواننده‌ی یک کتاب چیزی فراسوی حوزه‌ی جستجوگری خود از مطالعه‌اش در نمی‌یابد؛ یعنی هر قدر هم کتابی حاوی اطلاعات مفید و دارای مضمونی بدیع و ساختاری خلاقانه باشد، تنها تا جایی می‌تواند اثراتی جدّی و ماندگار بر مخاطب بگذارد که با بخشی از نیازهای درونی و دغدغه‌های فکریِ او تلاقی کند. در همین راستا و به طور مشخص، شرط بیرونیِ اثرگذاریِ متنی که به مسائل اجتماعی می‌پردازد آن است که پرسش‌های محوریِ آن پیش‌تر بر بستری واقعی مخاطب را درگیر ساخته باشد. وگرنه یک اثر مکتوب می‌تواند هم‌چون «کالایی فرهنگی» حتی در سطحی نسبتاً وسیع «مصرف» شود، و تنها در کارکرد سرگرم‌سازی یا تولید رضایت متوقف بماند، بی‌آنکه مازادی اجتماعی ادامه‌ مطلب …

دریافت نسخه‌ی PDF یادداشت پراکسیس: اگر چه امروزه اهمیت روش تفکر دیالکتیکی در ساحت علوم اجتماعی و حتی راه‌جویی‌هایی فکریِ زندگی روزمره مورد تأیید بسیاری از افراد و نحله‌های فکری است، اما فهم و تفسیر سازوکار دیالکتیک و نیز شیوه‌ی کاربست آن در روند پژوهش و اندیشه‌ورزی هنوز هم محل اختلاف است. این به ویژه‌ از آن روست که سنّت تفکر دیالکتیکی از یونان باستان تا اندیشه‌‌های هگل و مارکس گستره‌ی بسیار متنوع و وسیعی را شامل می‌شود. دیالکتیک از آنجا که انقلابی در روش اندیشه و شیوه‌ی دیدن جهان است، در بنیان خود -حداقل به میانجی مقوله‌های تضاد و تغییر، و ارجاع به پیوستار زمانیِ هم‌بسته با پدیده‌ها- حامل نگاهی انقلابی به مناسبات جهان نیز هست. از این رو مطالعه‌ی آثار نظری مهمی که در شرح دیالکتیک و روش ادامه‌ مطلب …

دریافت نسخه‌ی PDF توضیح پراکسیس: در مورد انتشار این ترجمه1 ذکر سه ملاحظه را ضروری می‌دانیم: نخست آنکه این متن را باید صرفاً مروری مقدماتی برای معرفی برخی رویکردهای نظریِ انتقادی به مقوله‌ی رسانه‌‌ها تلقی کرد، که البته پایه‌ها و وجوه اشتراکی در نظریه‌ی مارکسیستی دارند. دیگر آنکه، با وجود اشتراکات یاد شده در این رویکردها، عنوان این متن – به لحاظ دامنه‌ی شمول- هم‌خوانیِ نزدیکی با مضمون آن ندارد؛ چرا که معرفی آنچه نظریه‌ی مارکسیستی درباره‌ی رسانه‌‌ها خوانده شده، عمدتا با تکیه بر (و از منظر) گرایش‌ نظری خاصی برآمده از سنّت نظری مارکسیستی است که تحت عنوان «مطالعات فرهنگی» شناخته می‌شود. از این نظر، سطح دقت و تمرکز متن در معرفی سایر رویکردهای مارکسیستی به نظریه‌ی رسانه‌ها به طور آشکاری کمتر است. و آخر آنکه، پس از پایان ادامه‌ مطلب …

دریافت نسخه‌ی PDF   توضیح پراکسیس: نوشتار پیش‌رو سال گذشته در شماره‌ی سوم نشریه‌ی «شبانه» منتشر شده است؛ اما از آنجایی که موضوع آن، یعنی مسئله‌ی جنبش زنان و سوژگی ایشان در مبارزات رهایی‌بخش و کمونیستی، همچنان تازگی دارد و از ضرورت بازاندیشی برخوردار است، در گرامی‌داشت 18 مارس، سال‌روز قیام کمون پاریس، و نیز 8 مارس روز جهانی مبارزات زنان، باز نشر این متن را (با اعمال تغییراتی چند از سوی نویسنده) مفید می‌دانیم؛ با این انگیزه و امید که خواندن این متنْ لحظه‌ای برای درنگ و اندیشیدن حول این موضوع مهم فراهم کند. *   *   * لیساگاره تاریخ‌نگارِ کمونار در مقایسه‌ی دو «زن» بورژوا و «زن» کمونارد می‌نویسد: «… آن موجود نرموک پلیدی که در منجلاب امپراتوری زاده شده، این باکره‌ی پورنوسازها، دومای پسر وفِدوها، یا همراه ادامه‌ مطلب …

دریافت نسخه‌ی PDF توضیح: کتاب «درک مارکس از جنسیت و خانواده» کاندیدای جایزه بهترین کتاب کنفرانس ماتریالیسم تاریخی سال ۲۰۱۳ در لندن بوده است. رفقای گروه «ارغوان»، به منظور معرفی این کتاب، متنی را به قلم جنی موریسون ترجمه کرده و در وبسایت‌شان منتشر نموده‌اند. پراکسیس با توجه به اهمیت این کتاب، و ضمن قدردانی از زحمات رفقای ارغوان، اقدام به بازنشر این متن ترجمه‌ نموده است. *** با توجه به تعامل دراز­مدت مارکسیسم و فمینیسم، عجیب است که مطالعات نظام‌مندِ اندکی در­ مورد نوشته‌های مارکس راجع به زنان و جنسیت وجود دارد. در واقع کتاب هدر.ا.براون با عنوانِ «درک مارکس از جنسیت و خانواده: یک خوانش انتقادی»، نخستین کتاب نگاشته‌شده در این حوزه است. اهمیت این موضوع، بیش از صرفِ پر کردنِ خلاءِ آکادمیکِ غیرعادی در این زمینه است. این امر ادامه‌ مطلب …

دریافت نسخه‌ی PDF ضرورت بحث: دو دیدگاه اصلی پیرامون ارائه‌ی نظام بدیل سوسیالیستی علیه سرمایه‌داری وجود دارد. دیدگاه اول بر این باور است که: «از آن‌جا که چپ‌گرایان و نیروهای ضد سرمایه‌داری باید از طریق مبارزه و به مرورْ ساختمان جامعه‌ی سوسیالیستی را بنا کنند، نیازی نیست مانند پیش‌گویانْ شکل جامعه‌ی جایگزین سرمایه‌داری و نظام بازار را از پیش تعیین کنند.». با این حال سته‌ی فوق معتقدند اقتصاددانان رادیکال و مارکسیستی که اقدام به ترسیم نقشه‌ی راه و طرح اقتصاد دوران گذار به جامعه‌ی اشتراکی می‌کنند، به اشتباهی دچار می‌شوند که سوسیالیست‌های ماقبل مارکس دچار آن بودند؛ یعنی در بند نوعی از سوسیالیسم تخیلی و آینده‌پرداز قرار می‌گیرند که گویا خیال ندارد جامعه‌ی اشتراکی آینده را نوزاد همین سرمایه‌داری بداند و با روش‌شناسی دیالکتیکی به سراغ تحلیل اقتصادی برود، و ادامه‌ مطلب …

[دریافت نسخه PDF] ارتش زاپاتیستی آزادی‌بخش ملی برنامهء بعدی ما: اوكسیمورون ! (راست روشنفكر و فاشیسم لیبرال) معاون فرمانده شورشی ماركوس | مكزیك، آوریل ۲۰۰۲ ترجمه: بهرام قدیمی اوكسیمورون [۱] تعبیری‌ست که در آن برای وصف واژه‌ها صفتی به کار می‌برند که با خودِ آن واژه‌ها متناقض است؛ مثلاً برخی عرفا از «نوری تاریك» سخن گفته‌اند، كیمیاگران از یك «خورشید سیاه». «خورخه لوئیز بورخس»   هشدار، پیش‌گفتار و تعهد توجه کنید: اگر جملهء پیشانی مطلب را نخوانده‌اید، بهتر است همین حالا بخوانید، در غیر این صورت برخی چیزها را نخواهید فهمید. یک حقیقت غیر قابل انكار: جهانی شدن پیش روی ماست. کاری به خصلتش ندارم (فعلاً)، تنها واقعیتی را یادآور می‌شوم. اما، در این رابطه بایستی خاطر نشان كرد كه اوكسیمورونِ مفروض، جهانی شدن ناهمگون [قطعه قطعه] شده است. جهانی شدن، از ادامه‌ مطلب …