در ادامهی رادیکالیزه شدن فضاهای آموزشی و فرهنگی در انگلستان، هفتهی گذشته اعضای نظافتچی اتحادیهی یونیسون UNISON در دانشگاه سواز SOAS لاتین (مدرسهی مطالعات شرق و آفریقاشناسی) دو روز سهشنبه و چهارشنبه چهارم و پنجم مارس را در اعتصاب کامل گذراندند. دانشگاه سواز که بخشی از دانشگاه لندن است و در مرکز خود شهر لندن قرارگرفته، تا کنون در اعتصابات و فعالیتهای رادیکال دیگری که حول درخواستهای اساتید دانشجویان و کارمندان شکل گرفته، شرکت جسته است؛ از جمله این که کمپین تری کوزاس 3 Cosas (یا سه خواسته) نیز از میان نظافتچیان و فعالان در این دانشگاه و کتابخانه سنات هاوسSenate House Library لاتین برخاسته است.
برای درک اهمیت این اتحادیه و اعتصاباتاش شاید معرفی کوتاهی از آنچه در فضاهای آموزشی انگلستان میگذرد مفید باشد. اکنون دانشگاههای انگلستان بنا برآنچه تونی بلر نخستوزیر سابق انگلستان، چندین سال پیش گفت، اهمیت معادن زغال سنگ در دوران انقلاب صنعتی را برای کشور انگلیس دارند. آنها سرمایههای گزافی را از راه جذب دانشجویان خارجی اروپایی و غیراروپایی جمعآوری میکنند که ثروت هنگفت و سرسامآوری را برای مدیریت این موسسات آموزشی به همراه آورده است. مثلا گفته میشود مدیرت کالج بیرکبک Birkbeck (جزء دانشگاه لندن) حدود چهارصد هزار پوند در سال درآمد دارد. یعنی این فرد چهار برابر نخستوزیر کشور در سال ثروتاندوزی میکند. اما هولناک آن است که اساتید، پژوهشگران، کارمندان و کارگران این دانشگاهها هیچ بهرهای از این ثروتاندروزی بیحساب نمیبرند که هیچ، موقعیت شغلی آنان روز به روز بدتر و ضعیفتر نیز میشود. سال گذشته اعتصابات سراسری درگرفت تا جلوی کسر دو سوم حقوق بازنشستگی اساتیدی که تازه استخدام میشوند گرفته شود. حقوقها بدون توجه به تورم فزاینده و رقم سه برابر شدهی انرژی خانگی (گاز) اضافه نشده که هیچ، مزایای شغلی نیز در خطر قطع شدن، در کشاکش مبارزه دولت و اتحادیهها بر سر سیاستهای ریاضتیست. در این میان کارگران دانشگاه نظیر نظافتچیان در وضعیت بسیار دشواری قرار دارند. شبیه به همتایان خود در ایران خودمان، این افراد معمولا از مهاجران خارجی خصوصا مهاجران آمریکای لاتین و اسپانیایی زبان هستند و توسط شرکتهایی معادل شرکتهای پیمانکاری در ایران انتخاب و استخدام میشوند. به بیان دیگر با دخالت این شرکتها که نوعی آژانس هستند، دانشگاه هیچ مسئولیت و تعهدی در برابر این کارگران ندارد و آنان به بدترین شکل استثمار میشوند. از جمله این که قراردادهای کوتاه مدت بسیار محدودی با آنان بسته میشود که حقوق بیماری، تعطیلات و بازنشستگی ندارد. اعتصاباتی که در ماههای اخیر اوج گرفتهاند، درخواست این کارگران را مطرح میکنند که خواستار حقوق برابر با کارمندان و استخدام شوندگان مستقیم دانشگاه لندن و خصوصا سواز را دارد.
اعتصاب هفتهی گذشته نیز در راستای همین درخواستها صورت گرفت که اعضای نظافتچی اتحادیه یونیسون دو روز دست از کار کشیدند و در خط اعتصاب بر اساس شیفت کاری خود حضور پیدا کردند؛ یعنی از ساعت 4 صبح تا 5 بعد ظهر. این اعتصاب با حمایت و همکاری کمپین «تری کوزاس» صورت گرفت. این کمپین ماه گذشته نیز از اعتصاب نظافتچیان کتابخانه مشهور «سنات هاوس» پشتیبانی تمام عیاری نمود و چون دست کشیدن از کار باعث از دست دادن حقوق آن روز میشود، کمپین با موفقیت توانست مبلغی بیش از چهار هزار پوند از طریق کمکهای مردمی جمعآوری نماید تا جبران حقوق از دسترفتهی کارگران اعتصابی را بنماید. کمپین توسط خود کارگران تاسیس و اداره میشود، اما اعضای مردمی و دانشجویان و اساتید رادیکال و نیز سایر اتحادیهها نیز در آن فعال هستند.
در هفتهی گذشته اعتصاب با حمایت دانشجویان و اساتید سواز روبهرو شد، که به تبعیت از کارگران از رفتن به سر کار خودداری کردند و کلاسها تعطیل شد. هر چند که فضای خط اعتصاب بسیار دوستانه بود و برخوردی با افرادی که به سر کار میخواستند بروند صورت نمیگرفت، اما در سایر اعتصابات مخصوصا اعتصاب یو.سی.یو. UCU (اتحادیه اساتید دانشگاهی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی) دانشجویان و اساتید با تشکیل زنجیرهی انسانی روبهروی درهای ورودی از ورود افرادی که قصد شکستن خط اعتصاب را دارند جلوگیری میکنند و به همین راحتی امکان شکستن خط را به دیگران نمیدهند.
با این حال، و با وجود این که خط انسانی تهاجمی در این اعتصاب وجود نداشت، اعتصابکنندگان موفق شدند کل ساختمان و کتابخانه را به تعطیلی بکشانند که این در مذاکرات آنها با مدیرت تاثیر بهسزایی خواهد داشت و قدرت آنان را افزایش خواهد داد؛ چرا که مدیریت ضرر زیادی از تعطیلی حتی یک روز کلاسها میبرد و وجههی اجتماعیاش نیز به شدت خدشهدار میشود.
محیط اعتصاب در سرمای سوزندهی اول صبح که هنوز آفتاب نزده بود بسیار بانشاط و سرخوش بود. کارگران و دانشجویان همراه شده با آنان ضبط صوت و موسیقی آورده و در حال رقصیدن و آواز خواندن با موزیک بودند. عدهای به نفع اعتصاب و کمپین، تیشرتِ حمایت از نظافتچیان را می فروختند و قهوه و چای هم توسط شرکتکنندگان آورده شده بود. برخی از فعالین دانشجویی که در اعتصابات دانشجویی و کارگری سالهای اخیر شرکت داشتهاند بر این باورند که نسبت به گذشته، شرکتکنندگان تلاش زیادی میکنند تا با ایدههای مبتکرانه فضای اضطرابآور و هوای سرد و زمان طولانی را به محیطی فرحبخش تبدیل کنند که برای عموم مردم نیز نه ترسناک بلکه برانگیزانندهی همدلی باشد.
همانطور که مصاحبهها* نشان میدهد اعتصاب هفتهی گذشته موفقیتآمیز قلمداد میشد و این یکی از نمونههای پربار همکاری نزدیکی دانشجویان رادیکال و اساتید و چهرههای فرهنگی و کارگران به حساب میآید. این نمونه به ما نشان میدهد که برای موفقیت در یک جبههی درگیر با سرمایهداری، همهی آنانی که هدف مشترکی دارند میباید متحد شده و با مبادلهی اطلاعات و تجربیات به پیشروی جبههی ضدسرمایهداری یاری برسانند.
۱۲ مارچ ۲۰۱۴
* فایل صوتی مصاحبهها: