زنده‌گی تاریخ در تاریخ زنده‌گان (سخن آغازین) | پراکسیس

  در تعیین چگونگی رویکرد به رویدادها و روندهای تاریخی، آموزه‌ی مسلط آن است که «باید دید از تاریخ چه می‌توان آموخت؟». در پس این آموزه‌‌ی رایج، تاریخ پیشاپیش مقوله‌ی مرده‌ای فرض می‌شود که انسان‌های زنده بناست آن را تشریح کنند تا از تجربیات نهفته در آن درس‌ بگیرند. مشکل آنجاست که حتی اگر درس‌آموزی از تاریخ ضرورتی غیر قابل انکار باشد، درکی نادرست از تاریخ (به سان گذشته‌ای مرده و انسان‌زدایی شده) و درکی کلیشه‌ای از درس‌های مطلوب تاریخی، نمی‌تواند پایه‌ی هیچ تامل نقادانه‌ و بازآموزی رهایی‌بخشی قرار گیرد؛ جز آن‌که به کار تاریخ‌نگاری‌ های رسمی برای تثبیت پایه‌های واقعیت‌های امروزی بیاید. در مقابل این رویکرد تقلیل‌گرایانه نسبت به خوانش تاریخ، باید بر این نکته تاکید کرد که آنچه که ما را ناگزیر به خوانش تاریخ می‌کند، ضرورت درس‌گیری ادامه‌ مطلب …

زنده‌گی تاریخ در تاریخ زنده‌گان [در رویارویی با امتدادهای تاریخی ضد انقلاب] | پراکسیس

دریافت نسخه‌ی PDF جزوه طی دو ماه گذشته بار دیگر تاریخچه‌ی سرکوب‌های پس از انقلاب ۵۷‌، به موضوعِ بحث‌ها و مناقشات حادی در فضای رسانه‌ای بدل شد. در راستای وفاداری به صدای سرکوب‌شد‌ه‌گان و در دفاع از روایت‌های محذوفان، بر آن شدیم تا در پیوند با همین بحث‌ها مجموعه‌ای از متون انتقادی را کنار هم بیاوریم، تا به میانجی هم‌نشینی این متن‌ها و صداها، مخاطبان بیشتری را به تامل درباره‌ی ضرورت حفظ و برجسته‌سازی روایت‌های حذف‌شدگان از روندهای تاریخ معاصر فرا بخوانیم. از دید ما چنین ضرورتی نه صرفا برآمده از مقوله‌های وجدانی و مسئولیت‌های شخصی در برابر سرکوب و فاجعه، بلکه ضرورتی سیاسی در امتداد راه‌جویی‌ها و راهگشایی‌های جمعی برای خروج از بن‌بست‌ کنونیِ عرصه‌ی مبارزه است. چرا که پیش‌شرط خروج از این بن‌بست، احیای آرمان‌خواهی و باور به انقلاب ادامه‌ مطلب …

تاریخی که ما نگاشتیم، تاریخی که آنان می‌خوانند! (گفتگو با کاک یوسف اردلان درباره‌ی تاریخ کومله) | مارال س.

دریافت نسخه‌ی PDF مقدمه چندی پیش انتشار گفتگوی مینا خانلرزاده با منصور تیفوری۱ با عنوان «جعل تاریخ و حافظه‌زدایی: خشونت علیه حافظهء فرهنگیِ ضد سرکوب» منجر به برخی واکنش‌های انتقادی شد. از جمله، "محمود دلخواسته" یادداشت کوتاهی در نقد صحبت‌های منصور تیفوری نوشت که به رغم انتشار فیسبوکی آن۲، از آن‌جا که گزاره‌‌هایی را برجسته می‌کند که در اشکال دیگری هم در فضای رسانه‌ای تکرار می‌شوند، لازم است در  راستای لایروبی تاریخ از  زنگار جعل و تحریف، قدری بر آن‌ها درنگ کنیم و از صحت و سُقم‌ شان جویا شویم. شاید بشود از خلال تقابل دو نگاه یاد شده، به چیزی فراتر از یک روایت از تاریخ و نقد آن روایت دست پیدا کنیم. "دلخواسته" در این متن کوتاه، فهرست بلندی  از وقایع و اعمالی که به دست کومله و جریانات چپ در کردستان انجام شده تهیه ادامه‌ مطلب …

جنبش دانشجویی؛ امکانی برای رادیکالیزه کردن سیاست؟ | پراکسیس

دریافت نسخه‌ی PDF اهمیت و چرایی مبارزات دانشجویی به طور کلی دانشگاه هنوز هم -به رغم رشد سیاست‌های خصوصی‌سازی آموزش- مکانی است که انبوهی از فرزندان جامعه از طبقات و لایه‌های اجتماعی مختلف را گرد هم می‌آورد. از این رو تحرکات و مبارزات دانشجویی یکی از عرصه‌‌هایی است که طبقات فرودست جامعه می‌توانند بخشی از همراهان و روشنفکران ارگانیک خود را در بستر آن پرورش دهند. به دلیل فعال بودن دانشجویان در حوزه‌های فکری و فرهنگی و شور دخالتگری آن‌ها در صورت‌بندی‌های فکری مستقر در جامعه، مبارزات دانشجویی یکی از عرصه‌‌های مشارکت در آن دسته از پیکارهای گفتمانی است که برآیند آن‌ها فضای ذهنی جامعه و باورهای کلیِ مورد پذیرش عموم را تعیین می‌کند. از این نظر، بخشی از روشنفکران ارگانیگ طبقه‌ی کارگر در متن این پیکارها درس‌آموزی می‌کنند تا ضمن کسب آمادگی برای ادامه‌ مطلب …

از دوچکه چه می‌توان آموخت؟ جنبش دانشجویی، حلقه‌ی اتصال مبارزات رهایی‌بخش | مینا خانی

  دریافت نسخه‌ی PDF در شرایط ویژه‌ی امروز ایران، به ویژه پس از افول جنبش 88 و تخطئه‌ی آرمان‌گرایی در لوای سیاست واقع‌گرایانه، پرسش‌های جدی مطرح هستند که در هیاهوی انتخابات 92 و بحث بر سر چرایی «شرکت یا عدم شرکت» در انتخابات و در ادامه‌اش در روند مذاکرات هسته‌ای ایران با غرب، عامدانه یا سهل‌انگارانه بی‌پاسخ مانده‌اند. پرسش‌هایی از این دست، که برای توسل به «سیاست مردم» به ناچار باید به آنها بازگشت و در پی یافتن پاسخ آنها برآمد: آیا تصور این مسأله ممکن است که «سیاست» چیزی غیر از بازی منافع دولت‌مردان باشد، و «مردم» چیزی غیر از مُهرگانی باشند که به دست د‌ولت‌مردان و در جهت منافع‌شان به کار گرفته می‌شوند؟ چه راهی هست برای رسیدن به مرحله‌ای که سیاست تنها محل دعوی سیاست‌مداران نباشد، سیاست‌مدارانی که ادامه‌ مطلب …

روایت‌ها و رویاها (بخش اول) | علی بهرنگ

دریافت نسخه‌ی PDF این نوشته ستایشی پرسش‌مندانه درباره‌ی سخنرانی محمدرضا نیکفر، به یاد آن تابستان، ارائه شده در تابستان 2008 است؛ بنا دارد امکان‌هایی را بسط دهد و پرسش‌هایی را پیش بکشد. جناب آقای نیکفر در تحلیلش بر تقابل بین حافظه و تاریخ که به فقدان حافظه‌ی تاریخی منجر می‌شود دست می‌گذارد. فقدانی که بحث‌های اخیر پیرامون آن به روشنی نشانش می‌دهند. پرسش اخیر نیکفر درباره‌ی حقیقت کشته‌شدگان را باید اینک و در پرتویی جدید واکاوید.   تاریخ داده ها و تاریخ روایت‌ها  داده‌های تاریخی به طرز بی‌رحمانه‌ای بی‌طرف هستند. این‌که اکتبر 1917 هم‌هنگام است با پیدایی اتحاد جماهیر شوروی یک "داده"ی تاریخی است و فی‌نفسه واجد هیچ داوری ارزشی ای پیرامون ماهیت این رخداد نیست. می‌توان تقویمی از داده‌های تاریخی گرد آورد. داده‌های تاریخی، این وجدان بدون آگاهی عصر ادامه‌ مطلب …

آقای سهیمی! چه کسی سرکوب را تمام نمی‌کند؟ | هژیر پلاسچی

دریافت نسخه‌ی PDF در پی بحثی مکتوب میان محمدرضا نیکفر و اکبر گنجی، فردی به نام محمد سهیمی که خودش را «استاد دانشگاه کالیفرنیای جنوبی، سردبیر وبسایت اخبار ایران و گزارش‌های خاورمیانه و تحلیلگر مسائل ایران» معرفی می‌کند که در پانزده سال گذشته «مقاله‌های او در بسیاری از نشریات و وبسایت‌های انگلیسی» به چاپ رسیده و نیز بنا به نوشته‌ی خودش عضو سابق «جنبش مسلمانان مبارز» و فعال ملی – مذهبیِ فعلی است، مقاله‌ی بلندی در پاسخ به نیکفر نوشته است تحت عنوان «آقای نیکفر، چه کسی خشونت را شروع کرد و چرا؟» [۱] او در این مقاله تلاش کرده با توسل به استنادهای تاریخی نشان دهد که جمهوری اسلامی آغازکننده‌ی خشونت نبوده است و مخالفان جمهوری اسلامی خشونت را آغاز کرده‌اند. این نوشته البته تازگی ندارد و سال‌هاست که ادامه‌ مطلب …

تحریم‌ها علیه فرودستان | پراکسیس

[دریافت نسخه PDF] حدود دو سال از افزایش ابعاد و شدت تحریم‌ها علیه ایران می‌گذرد؛ از جمله‌ی مهم‌ترین این تحریم‌ها می‌توان به محدود شدن خرید نفت ایران، تحریم نظام بانکی و مبادلات مالی بین‌المللی، تحریم‌ها علیه صنایع کلیدی، همچون صنعت پتروشیمی، منع واردات مجموعه‌ای از مواد خام و ابزار تولیدی، و منع واردات کالاهای خاص اشاره کرد. تحریم‌های نفتی و کاهش درآمدهای ارزی ایران و نیز جلوگیری از دسترسی به درآمد حاصل از فروش نفت، باعث شده تا در بسیاری موارد برای وارد کردن کالاهای مورد نیاز کشور، مبادله‌ی پایاپای صورت پذیرد؛ امری که عملا ایران را در مسیر رسیدن به سرنوشت فاجعه‌بار مردم عراق در طی «برنامه نفت در برابر غذا» (پس از نخستین جنگ خلیج) قرار می‌دهد. تحریم بانک مرکزی ایران و تحریم نقل و انتقال ارز از ادامه‌ مطلب …

جنبش دادخواهی؛ تجارب ، پيشروی ها | شهاب سیروان

[دریافت نسخه PDF] توضیح پراکسیس: نوشته‌ی حاضر متن سخنرانی شهاب سیروان از رفقای «کمیته‌ی جوانان بلژیک» است که در «پنجمین گردهمایی سراسری درباره‌ی کشتار زندانیان سیاسی در ایران» ارائه شده است (قالب سخنرانی در فرازهایی از متن حفظ شده است). پراکسیس با رویکرد اتخاذ شده در این متن نسبت به مقوله‌ی دادخواهیِ کشتارهای دهه‌ی شصت همسویی دارد و بازنشر این متن برای همصدایی با این رویکرد انجام می‌شود. * * * ۱. با گرامی داشتِ یاد تمام جانباختگانِ دهه ۶۰ و سال ۶۷، به حضار محترم در ۵اُمین سمینار یادمان درود می فرستم و خسته نباشید فراوان به دست اندرکاران برگزاری برنامه می گویم. به راستی که دیدن شما در این فضای رفیقانه و صمیمی، عزم هر مبارزی را برای پیشروی در سنگر انقلاب جزم می کند. من شهاب سیروان، سخنرانی ادامه‌ مطلب …

در باب عبور از یک گسل تاریخی | پراکسیس

[دریافت نسخه PDF] توضیح: نوشته‌ی حاضر در گفتگوی درونی با متنی است که اخیرا از سوی پراکسیس در همصدایی با «پنجمین گردهمایی سراسری درباره ی کشتار زندانیان سیاسی در ایران» انتشار یافته است[۱]. * * * چگونه می‌توان مازاد سیاسی به جای‌مانده از مبارزات سرکوب‌شده‌ی دهه‌ی شصت را به ضرورت‌های سیاسیِ امروزِ مبارزات ستمدیدگان پیوند داد؟ چگونه می‌توان آرمانخواهیِ سرکوب‌شده‌ی وفاداران به انقلاب ۵۷ را در اشکال و مضامین امروزی آن، برای احیای جنبش کمونیستی احضار کرد؟ این گونه پرسش‌ها به هیچ‌رو پرسش‌های تازه‌ای نیستند، چرا که خاستگاه عینی آنها، ضرورت تداوم مبارزه‌ی انقلابی و راهجویی برای شیوه‌های مشخص و بدیع آن است؛ و درست همین ضرورت است که چنین پرسش‌‌هایی را در مقاطع مختلفِ تاریخی، پیش روی نسل‌های متوالیِ مبارزان سیاسی قرار می‌دهد. جهت‌‌یابی و سمت‌گیری هر نسل از مبارزان سیاسی، ادامه‌ مطلب …