محمد غزنویان

تضییع حق کودکی از اتاق خواب تا خیابان

دریافت نسخه‌ی PDF بسیاری از خانه‌های موجود در محلّات تهیدست‌نشین فاقد حداقلی از فضای خصوصی برای ساکنین هستند. از آنجایی که این خانه‌ها عموماً برای پاسخ به نیاز فوری سرپناه بنا نهاده شده‌اند، تفکیک کاربردی فضا به کمترین وجهی رعایت شده و حتی‌الامکان تمام اجزای برسازنده‌ی خانه در قالب مفهوم کلی سکونت‌گاه ادغام شده‌اند. از همین روست که بعضاً نیمی از فضای یک حیاط ده متری برای گنجاندنِ بخشی از لوازم مطبخ مانند گاز و یخچال اختصاص یافته و در همین فضا تدبیری نیز برای ساخت توالت و نصب سینک ظرفشویی اتخاذ شده است. در چنین وضعیتی است که رعایت حریم خصوصی افراد اساساً از اعتبار ساقط و نقش‌های کودکی و نوجوانی یا والدی با هم در اصطکاک قرار می‌گیرند. فضایِ باز و بسته شدن سفره‌ی غذا ، تماشای تلویزیون، ادامه‌ مطلب …

رزالین فراد باخاندال | ترجمه‌ی معصومه فراهانی

داستان یک فمنیست ضد-امپریالیست

دریافت نسخه‌ی PDF درباره‌ی کتاب روبرتا سالپر، به‌نام «خرابکار خانگی: دید فمنیستی در مورد چپ2»، 1976-1960 (توسکان: نشریه‌ی ادبی آنافرا، 2014)، 236 صفحه. از آن‎جا که موج دوم فمینیسم بزرگ‎ترین جنبش اجتماعی در تاریخ ایالات متحد است، شگفت‌‎انگیز است که تعداد زندگی‌نامه‌‌هایی که توسط فعالان اواخر دهه‌ی 1960 و اوایل دهه‌ی 70 نوشته شده است، کم‎تر از دو جین است. در این بین، «خرابکار خانگی» اثر روبرتا سالپر نمونه‌ای مسرت‌بخش است، به‌خصوص بدین‌خاطر که به‌خوبی، اغلب با طنرپردازی، نوشته شده است، و وعده‎‌ی یک تحلیل فمینیستی ضد-امپریالیستی را می‎‌دهد. در سال 1972 سالپر «آزادی زن، تاریخ و سیاست جاری»3 را ویراستاری کرد. مجموعه­‎‌ی او برای اولین‌بار هم نوشته‌های مردان رادیکال همچون مقاله‌ی هال دریپر4 «مارکس و انگلس در باب آزادی زنان» و هم نوشته‌های زنان رادیکال همچون «آنارشیسم» و مقالات ادامه‌ مطلب …

بهرام قدیمی

دادخواهی بدون واسطه: در دفاع از عمل مستقیم مردمی

دریافت نسخه‌ی PDF دادخواهی بدون واسطه: در دفاع از عمل مستقیم مردمی (با نگاهی به تجربیات در آمریکای لاتین)   بهرام قدیمی متن سخنرانی ارائه‌شده در «ششمین گردهمایی سراسری کشتار زندانیان سیاسی در ایران»   مقدمه اول: هدف از باز کردن بحث در مورد دادخواهی، کوششی‌ست برای پاسخ به معضلی که در جای جای جهان سرمایه‌داری با آن درگیریم: معضل مکافات و مجازات آمرین و عاملین سرکوب، شکنجه و اعدام. سرکوب که همیشه به‌ عنوان یکی از ابزارهای لازم و ضروری حفظ سیستم عمل می‌کند در آینده نیز همیشه مانند دوقلوی سیامی، جنبش‌های اجتماعی را همراهی خواهد کرد. بنا بر این، وقتی از لغو سرکوب و شکنجه و اعدام حرف می‌زنیم، باید آگاه باشیم که چنین امری فقط و فقط با حذف کامل نظام سرمایه‌داری و طبقات امکانپذیر است. بنا ادامه‌ مطلب …

نویسنده: ی. د.

نقد اقتصاد سیاسی مواجهه‌ی چپ با جنبش سبز

دریافت نسخه‌ی پی.دی.اف. جزوه توضیح پراکسیس برای انتشار این جزوه اعتراضات خیابانی پس از انتخابات ۱۳۸۸ برای بسیاری به گونه‌ای خاطره‌ی جمعی (و عمدتاً نوستالوژیک) بدل شده است که تأمل درباره‌ی چیستی و سرانجام آن دخلی به وضعیت و ضرورت‌های امروز جامعه‌ی ما ندارد. در مقابل چنین درکی، می‌توان گفت جنبش اعتراضی ۸۸، یا آنچه که عموماً «جنبش سبز» نام گرفت، بخشی مهم از تاریخ بلافصل ماست که تاثیراتی جدی بر گفتمان‌های حاکم بر فضای کنش‌گری سیاسی بر جای نهاده است؛‌ رد این تاثیرات را تا انتخابات ۱۳۹۲ و حتی فضای «آشتی ملی»‌ پس از آن -تا امروز- می‌توان پی‌گرفت. در این معنا، این جنبش بیش از آنکه شکاف‌های دیرین درون آرایش سیاسی حاکمیت را عیان کند، واقعیت‌هایی از وضعیت ازهم‌گسیخته‌ی جامعه‌ی امروز ایران و شکاف‌ها و گرایش‌های درونی آن ادامه‌ مطلب …

توماس تی. سکین | برگردان: آیدین ترکمه

دیالکتیکِ سرمایه: تفسیری اونویی

دریافت نسخه‌ی PDF نظریه‌ی اقتصادیِ مارکسیْ نظامی دیالکتیکی، و نه متعارف3، را بنا می‌کند. اگرچه برخی از ویژگی‌های مهم دیالکتیک پیش‌تر در جایی دیگر طرح شده است، اما برداشتی نظام‌مندتر از این موضوع، به‌ویژه از نسخه‌ی هگلی‌ـ‌مارکسیِ دیالکتیک، می‌تواند مطلوب باشد. بی‌تردید، شرح‌های بسیاری از این نوع دیالکتیک در ادبیات مارکسیستی در دسترس است، اما از بخت بد همه‌ی آن‌ها قابل اتکا نیستند. در واقع، برخی از آن‌ها بیشتر گمراه‌کننده اند تا آموزنده. بخشی از دشواری، برخاسته از این واقعیت است که دیالکتیک را نمی‌توان به‌طور عام یا انتزاعی شرح داد، زیرا دیالکتیکْ منطقی اکیداً صوری (انتزاعی‌ـ‌عام) نیست، بلکه منطقی صوری‌ـ‌‌جوهری/ذاتی (انضمامی‌ـ‌ترکیبی) است. به بیان دیگر، دیالکتیکْ نظامی غایت‌شناسانه را بنا می‌کند و نه نظامی همان‌گویانه را. ما در تشریح4 دیالکتیکی اغلب از پیش‌روی از انتزاع به انضمام حرف می‌زنیم. ادامه‌ مطلب …

محمد غزنویان

زبون سازیِ نیروی کار از کانال مهاجرپذیری

دریافت نسخه‌ی PDF چندی پیش و در روزهای رسیدنِ موج نسبتا بزرگی از پناهجویان سوری به کرانه‌های اتحادیه‌ی اروپا، نجیب سویرس میلیاردر مصری که در زمره‌ی اصلی‌ترین سهام‌داران شبکه‌ی خبری یورونیوز (ارگان خبری اتحادیه‌ی اروپا) محسوب می‌شود، پیشنهادی سخاوتمندانه ارئه داد؛ مبنی بر این‌‌که دولت‌های اروپایی جزیره‌ای خالی از سکنه درآب‌های ایتالیا یا یونان را به او بفروشند تا او نیز مهاجران سوری را اسکان داده و برایشان کشوری جدید بسازد.۱ او پیش از برشمردن هر امتیازی وعده کرده بود برای آوارگان سوری شغلی مهیا خواهد کرد تا آن‌ها با تکیه بر دستمزد حاصله، هر وقت که خواستند به کشور خویش بازگردند. روایت سویرس روزآمد شده‌ترین شکل از تحریفِ وضعیت اضطراری است. وضعیتی که با شوک‌های نظامیِ ابرقدرت‌های جهانی و قدرت‌های منطقه‌ای آغاز، ولی در نهایت چنان بازتعریف می‌شود که ادامه‌ مطلب …

بیانیه‌ی مشترک شماری از سازمان‌‌های سوسیالیست و انقلابی

ما با دیکتاتوری، تجاوز امپریالیستی و داعش پیکار می‌کنیم

دریافت نسخه‌ی PDF توضیح: خاورمیانه بی‌گمان تمامی مولفه‌‌های بحران‌زدگی جهان کنونی را یک‌جا در خود جمع کرده است. طی قرن بیستم سیطره‌ی هزاران ساله‌ی نمایندگان زمینی‌ خدایان اساطیری بر مردم سرزمین‌هایی که اینک «خاورمیانه» خوانده می‌شوند، با سیطره‌ی نیروهای جدیدی درآمیخت که عمدتاً رهاورد گسترش امپریالیسم بودند؛ بدین‌ترتیب نبردی ناتمام برای نخستین‌گام‌های رهایی، در فشار بی‌امان نبردهای نابرابر دیگر ناکام ماند. این‌چنین است که در خاورمیانه فقر و فلاکت فراگیر سرمایه‌دارانه با بیداد و سرکوب استبداد و شلاق بی‌امان مردسالاری و سنت‌پرستی و توحش بنیادگرایی و آتش جنگ و نفرین کشتار و مرگ و آوارگی به‌طرز غریبی درهم‌تنیده‌اند؛ و هم‌زمان ماشین‌های نظامی و آپاراتوس‌های کنترل-سرکوب دولت‌های ارتجاعی منطقه به آخرین فناوری‌های روز مجهزند و بخش‌هایی در درون این جوامع به بازار پر زرق و برق تولید سرمایه‌دارانه و نمایش‌گاه ستم‌بار ادامه‌ مطلب …

در هم‌صدایی با بیانیه‌های اعتراضی دانشجویان دانشگاه تهران

دریافت نسخه‌ی PDF توضیح: در زمانه‌ای که شاهد پیش‌روی لجام‌گسیخته‌ی سرمایه برای تحت سلطه‌ درآوردن همه‌ی حوزه‌های حیات بشر هستیم، عجیب نیست که هجمه به محیط آموزش، دانش و علم شکل دهشتناکی به خود می‌گیرد و کالایی‌سازی همه‌ی عناصر حوزه‌های علمی در صدر سیاست‌ها و مقاصد صاحبان قدرت و سرمایه قرار می‌گیرد؛ و درست به همین دلیل در چنین زمانه‌ای فعالیت صنفی دانشجویان و مطالبات‌شان در مورد نیازهای روزمره‌، که حتی شامل خدمات غذا و رفت‌وآمد می‌‌شود، در شکل مقاومت علیه سیاست‌های کلان درآمده و به امری مطلقاً سیاسی بدل می‌گردد؛ همچنان‌که ایستادگی آنها در برابر سرکوب رویکردهای انتقادی در علوم اجتماعی و خنثی‌ و مطیع‌سازی پژوهش‌گران این حوزه. بر مبنای چنین درکی، به تداوم و رشد اعتراضات روحیه‌بخش دانشجویان امید می‌بندیم و با اعلام همبستگی با آنها، دو بیانیه‌ی ادامه‌ مطلب …

مارکسیسم سیاسی، دخالت‌گری سوسیالیستی است | شهاب برهان

دریافت نسخه‌ی PDF توضیح پراکسیس: این متن پیش‌تر در قالب مجموعه یادداشت‌هایی در صفحه‌ی فیسبوکی رفیق شهاب برهان انتشار یافته است. بنا به اهمیت موضوعات طرح شده در این یادداشت‌ها، با کسب اجازه از نویسنده، آن‌ها را در قالب متن حاضر منتشر می‌کنیم. با این توضیح که از دید ما مضمون کلی این متن دعوتی است از چپ سوسیالیستی برای آسیب‌شناسی انتقادی وضعیت کنونی‌اش، که به باور ما -نیز- ضرورتی اساسی در مقطع کنونی است [رجوع کنید به جستاری در ضرورت بازسازی گفتمان انقلابی | پراکسیس]. امیدواریم با مشارکت رفقای علاقمند بتواینم این موضوع را پی‌بگیریم. *** 1– اکسیونیسم ابتر موجی بودن، خصلت ناگزیرِ حساسیت‌های بیرونِ گودی است. حادثه‌ای در جایی اتفاق می‌افتد، مثل قلوه سنگی در برکه‌ای. موجی ایجاد می‌شود و بعد، موج، می‌خوابد حساسیت‌ها هم. کسانی که در ادامه‌ مطلب …

نو-امپریالیسم و امپریالیسم انحصاری | جان بلامی فاستر و سمیر امین | ترجمه‌ی هومن کاسبی و معصومه فراهانی

دریافت نسخه‌ی پی.دی.اف. جروه توضیح برای انتشار این دفتر پیش‌روی شتابان سرمایه‌داری در الگوی تهاجمی نولیبرالی‌ پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و بلوک شرق، این باور عمومی را القاء می‌کرد/می‌کند که چهره‌ی جهان به‌کلی تغییر یافته است و اندیشه‌های قدیم مناسبتی با فهم واقعیت‌های جهان نو ندارند. در همین راستا، ایدئولوژی‌های مسلط نه‌فقط هر نوع بدیل غیرسرمایه‌دارانه و باورهای انقلابی را توهم سیاسی قلمداد می‌کنند، بلکه به‌منزله‌ی پیکریابی صدای پیروزمند سرمایه، بدیهی‌ترین واقعیت‌ها را نیز تحریف می‌کنند یا وارونه جلوه می‌دهند. شاید یکی از شاخص‌ترین واقعیت‌هایی که وارونه جلوه داده می‌شود، ماهیت دخالت‌های نظامی «بشردوستانه» باشد که منافع اقتصادی و ژئوپولتیکی فاتحان نظامی این مداخلات را این‌بار به‌میانجی شعار‌های مبتنی بر «حقوق بشر» و «دموکراسی‌» تأمین می‌کنند. با این همه، پس از تهاجم ایالات متحد و متحدانش به افغانستان ادامه‌ مطلب …